Instrukcja puszczaństwa, czyli „Zwój Kory Brzozowej” Ernesta Thompsona Setona

Ernest Thompson Seton (1860-1946) jest założycielem idei puszczaństwa, czyli życia wzorowanego na działaniach Indian. Miał także duży wpływ na początki skautingu (wymieniał się ideami razem z Baden-Powellem przed założeniem ruchu); był jednym z twórców organizacji Boy Scouts of America i jej pierwszym liderem. Był także rysownikiem, pisał książki o naturze i zwierzętach, które w większości samodzielnie ilustrował.

„Zwój Kory Brzozowej” niekoniecznie jest pierwszą lekturą, którą wzięłoby się z półki do poczytania w wolnej chwili. To tak naprawdę „podręcznik” podstaw działania środowisk woodcrafterskich. Zawiera pełen spis Czynów (odpowiednik sprawności), Mistrzostw, struktur i hierarchii na podstawie których działają grupy puszczańskie. Wszystko to oparte jest na ruchu założonym przez Ernesta Setona w początkach XX wieku. Oparte, ale niespisane słowo w słowo – co bardzo się ceni, jako że wiele z Czynów byłoby po prostu przestarzałych. Polskie wydanie (z 2009 roku) napisane jest na podstawie wydania Czeskiego. Obydwa (Czeskie i nasze, rodzime) zaktualizowane są i przystosowane do realiów XXI wieku, do naszego terenu działania, a jednocześnie hołdujące tym samym ideom, które zostały wymyślone przez Setona ponad 100 lat temu.

„Zwój” to jednak coś więcej niż tylko katalog Czynów. Zaczynamy czytanie od odrobiny historii, czyli wyjaśnienia – czym jest ruch puszczański? Czym różni się od harcerstwa? Jak działa w Polsce, gdzie go możemy spotkać? Dostajemy także opis struktury, nie tak różnej od naszej, harcerskiej. Zresztą, w harcerstwie możemy spotkać drużyny puszczańskie, które oprócz metody harcerskiej kultywują właśnie puszczańską. Dostajemy także tłumaczenie bardzo ładnej gawędy „Wspinaczka na górę” autorstwa Ernesta Setona z przesłanką, że to nie osiągnięcie, nie wynagrodzenie za nie jest ważne, a to, co się zrobiło, by je zdobyć.

W dalszej części czytamy o ideałach, najważniejszych zasadach, a w końcu o Czynach, podzielonych na 4 światła, odpowiednio dla każdej reguły woodcraftu (Piękna, Prawdy, Siły, Miłości). To jest część, która może być inspiracją do pracy drużyny. Dużo z Czynów jest znacznie bliżej z przyrodą niż na co dzień trzymają się harcerze, mogą być trudne do wykonania (lub zbyt ekstremalne). Nie oznacza to jednak, że w pracy drużyny nie można się na nich wzorować – pod tym względem jest to naprawdę kopania pomysłów (667 czynów podzielonych na 91 dziedzin).

Czyny są podzielone na dwa poziomy trudności – dla młodzieży (Bractwo Małych 10-16/18 lat) i dla starszych (Bractwo Wielkich, starsi niż Bractwo Małych). Bractwo Małych czasem uwzględnia pewne ulgi ze względu na wiek lub możliwości młodzieży, na przykład w zadaniach związanych z fizycznością są zazwyczaj obniżone wymagania. Dodatkowo właśnie w zadaniach z ciałem jest także rozgraniczenie pomiędzy mężczyzn a kobiety.

Uważam, że „Zwój Kory Brzozowej” to przydatna książka, którą każdy drużynowy/każda drużynowa może mieć w swoich zbiorach – niekoniecznie musi ją przeczytać od deski do deski, ale warto mieć ją pod ręką jako inspirujące źródło pomysłów na zbiórki czy wydarzenia dla drużyny. Gdyby kogoś puszczaństwo wciągnęło jeszcze bardziej, z pomocą tej książki spokojnie dałoby się zawiązać środowisko woodcrafterskie, ponieważ w przystępny sposób tłumaczy większość wymaganych tematów.

Autorem recenzji jest dh Stanisław Kowański.

PS. Ta książka jest dostępna w naszej hufcowej bibliotece!